NLP Hakkında 10 Soru 10 Cevap

NLP için çok şey duyuyoruz. Bize NLP’yi kısaca özetler misiniz? Nedir? Ne işe yarar? Nerede, ne zaman kullanılır?

NLP “neuro linguistic programming”in kısaltılmış halidir.

Neuro, zihni temsil eder. Merkezi sinir sistemimizle gördüğümüz, işittiğimiz, kokladığımız, tattığımız ve hissettiğimiz duyular sayesinde dış dünya ile iletişim kurarız.

Linguistic, iletişim için kullandığımız sözlü ya da sözsüz dili temsil eder.

Programming, kişisel zihin yazılım programımızı temsil eder. NLP sayesinde zihnimizin nasıl çalıştığını, dünyayı nasıl algıladığımızı, alışkanlıklarımızı ve bilinçdışı davranışlarımızın nasıl oluştuğunu fark ederiz. Aynı yolu kullanarak istemediğimiz düşünce, inanç, davranış, duygu ve hayatı algılayış şeklimizi değiştirebiliriz. Bir nevi beyni yeniden programlama işlemi diyebiliriz.

Ama herkesin beyni farklı çalışır değil mi?

Tabiki zaten herkes aynı olaya aynı tepkiyi vermez, sizin korktuğunuz bir şeyi ben bir fırsat olarak görebilirim. Ya da sizin engel olarak gördüğünüz bir şeyi ben macera olarak görebilirim. Sizi ağlatan şey, beni sadece düşündürebilir ya da ondan önemli bir ders çıkarabilirim. Neden farklı tepkiler veya farklı seçimler yaparız? Çünkü hepimizin zihninde farklı düşünceler, farklı inançlar, farklı duygular vardır. Farklı seçimler ve farklı bakış açıları da farklı sonuçlar doğurur. Eğer istemediğimiz sonuçlar alıyorsak bunun sebebi düşünce şeklimizdir, düşünce şeklimizi değiştirerek aldığımız sonuçları da değiştirebiliriz. İşte bu noktada NLP devreye girer. Bilinçaltının yardımını destek alarak istenmeyen düşünce, inanç ve duyguların olumlu halleriyle değiştirilebilmesini sağlayan tekniklerden yararlanılır.

NLP aslında herkes tarafından, kendiliğinden kullanılmaktadır. Zaman içinde bir şeyler yaşarız ve yıllardır inandığımız bir şeye inanmamaya başlarız. Ya da yıllardır sigara kullanıyorsunuzdur ve bir şey olur, bir anda sigarayı bırakırsınız. İşte, farkında olmadan kişisel bir NLP tekniği kullanmışsınızdır ve inancınız, davranışınız değişmiştir. Önemli olan NLP’yi anlayıp, onu iyi niyetle, yaşam kalitesini artırmak için kullanabilmektir.

Orhan Pamuk “Yeni Hayat” kitabına “Bir kitap okudum hayatım değişti” diye başlar. İnsanın hayatı bir kitapla, bir eğitimle bir anda değişebilir mi gerçekten? NLP’nin böyle bir iddiası var mı?

Neden olmasın! Bu kişinin ne kadar hazır olduğu, farkındalık seviyesinin ne kadar yüksek olduğuyla ilgili. Tabi ki o kitabın okunduğu ya da eğitimin olduğu gün, kişinin hayatı anında değişmiyor. Ancak hayatı algılayışı, bakış açısı değişiyor. Zihninde yeni bir ışık yanıyor ve baktığı her şeyde farklı anlamlar bulmaya başlıyor. Zihninde değişen düşünceler sonrasında hayatında farklı duygu ve davranışlar yaratıyor. Böylelikle hayatı değişmeye başlıyor. Kişinin ani bir uyanma, farkındalık yaşaması onun bilinçaltına inmesiyle oluyor. Bilinç seviyesinde yaptığımız sohbetler sadece o an için bize iyi gelir, “doğru, güzel, evet böyle yapmalı” deriz. Ama sohbetten ayrıldığımızda yine gidip aynı hatayı yaparız. Neden? Bilinçaltında bir değişiklik olmadığı için otomatik program yine bizi kontrol dışı ele almıştır. Bu nedenle değişimler bilinçaltında tamamlanmalı ki olumlu olan yeni düşünce ve davranış otomatik olarak bizi kontrol edebilsin. Eğer kişi zihinsel olarak hazırsa değişimler çok hızlı gerçekleşebilir. Tabi ki değişimin getireceği sonuçlar biraz zaman alabilir; ama bu bir sorun değil.

NLP bir insana neler öğretiyor? İnsanın kişisel değişimine nasıl rehberlik ediyor?

NLP insana kendisinin neden böyle olduğunu, kendisini tanımasını ve içindeki potansiyel gücü fark edip kullanmasını öğretiyor. Özellikle de hayal gücünü kullanarak nasıl yaşam kalitesini artıracağını öğretiyor. Örneğin kişi kendisini başarısız buluyorsa, başarısız olduğuna, başaramayacağına inanıyordur. Oysa başarılı olan pek çok kişiden daha iyi özellikleri, eğitimi vardır. Hatta başardığı şeyler bile vardır; ama bu inançla onları göremiyordur. NLP teknikleri kullanılarak başarabileceğine inanabilir. Daha önceki başarılarını fark edebilir. Yeteneklerini fark edebilir ve “başarabilirim” inancıyla hayatında farklı sonuçlar almaya başlayabilir.

Pek çok kişi sorun yaşadığında, soruna odaklanır, sorunu düşünür. Bu bir düşünce şeklidir. Oysa çözümün ne olduğunu bilmeseniz bile beynin algısını çözüme yönlendirdiğinizde beyin, çözüm odaklı çalışacaktır. Bir nevi algıda seçicilik yaratılacaktır. Bu da kişinin alacağı sonucu değiştirecektir.

NLP’yi bir ölçüde bilmek, kişinin beynini nasıl daha verimli kullanacağını bilmesidir. Herkesin, özellikle de çocuk yetiştiren ebeveynlerin bir an önce bu konuda destek alması hem kendileri hem de çocuklarının yaşam başarısı için çok önemlidir.

NLP’nin önemli bir ayağı modelleme, neden modelleme bu kadar önemli?

Modelleme insanların doğdukları günden beri kullandıkları bir öğrenme şekli. Bir bebek, anne babasını modelleyerek yürümeyi, konuşmayı ve daha pek çok şeyi öğrenir. NLP buradan yola çıkarak kişilerin kendilerini hızlı geliştirebilmeleri için modelleme tekniklerini sunar. Beynimizde ayna nöronlar vardır. Bu nöronlar sayesinde dikkatli ve sık gözlemlediğimiz şeyleri kolaylıkla yapabiliriz. Tabi ki burada yapabileceğimize dair olan inancımız ne kadar kuvvetliyse sistem o kadar hızlı çalışır. Modellemeyi farkında olmadan çoğu zaman kullanırız. Eşlerin konuşma tarzları zamanla birbirine benzer. Farklı bir şivenin konuşulduğu bir bölgede kalırsanız zamanla sizin de konuşmanız değişir. Bir filmde acıklı bir olaya ağlamanız da ayna nöronlar sayesinde olmaktadır. Kendinizi çok kaptırdığınız için o kişi olursunuz içinizde ve gözyaşlarınız akıverir.

NLP’yi diğer kişisel gelişim tekniklerinden ayıran yönler neler sizce?

NLP zihinsel bir çalışmadır, bilinçaltından ve bedenden de destek alır. Diğer kişisel gelişim teknikleri farklı metotlar kullansa da (doğru yapıldığı takdirde) aynı amaç için değişik yollar kullanır. Her insan farklıdır. Bazı insanlara NLP çekici gelirken, bazılarına EFT, Kuantum, Reiki çekici gelebilir. Kim hangi yoldan gitmekte mutluysa ve daha kolay algılıyorsa o yolu seçmesi daha doğrudur. Ancak hepimiz beynimizi her gün kullandığımıza göre en azından onun nasıl çalıştığıyla ilgili temel bilgileri öğrenmeliyiz.

NPL mutlaka her insana faydalı olabilir mi?

Sanırım bu sorunun cevabı da bir önceki cevapta gizli. Kişi NLP’yi anlayıp, kendine uygun bir yöntem olarak buluyorsa cevap evet. Sadece herkese aynı teknik işe yaramayabilir, herkesin zihni farklı kayıtlarla dolu olduğu için. O zaman kişiye uygun teknikler kullanılmalı. Zaten alanında profesyonel olan bir NLP Uzmanı gerekli seçenekleri bilir ve yönlendirme yapar.

Şu an çok fazla NLP eğitimi veren eğitimci var. Gerçekten bu konunun uzmanlarını nasıl ayırabiliriz?

NLP eğitimi farklı bir şey, kişisel NLP seansları alarak kişinin kendini değiştirmesi farklı bir şey. Pek çok kişi seans alarak sadece kendine ait kısmı hızlı öğreniyor ve hayatında hızlı değişimler yapabiliyor. Eğitim veya seans, ikisinde de, konusunda uzman olan bir kişiye gitmek kadar kişisel uyumu yakalamak da önemli. Size iyi gelen biri bana iyi gelmeyebilir. Bu noktada referanslara bakarak ve deneyerek uzman seçmekte fayda var.

Pratik, kullanışlı NLP kaynaklı önerileriniz var mı?

Maalesef Türkiye’de yeteri kadar anlaşılır bir dille yazılmış, kişinin NLP’yi anlamasını ve uygulayabilmesini sağlayan yeteri kadar kaynak yok. Çalışmaları yaparken, yazarak ve hayal ederek özellikle de tüm duyuları kullanarak bilinçaltından destek alabilirler.